23 listopada 2022

Konopnicka oczami młodych „podcasterów” – podsumowano Calisiadę

Dziesięć 3-osobowych drużyn i kilka miesięcy przygotowań, by sprostać wyzwaniu i „zaprzyjaźnić się” z mikrofonem oraz przede wszystkim postacią Marii Konopnickiej – tak w skrócie można by opisać zadanie, przed jakim stanęli uczniowie kaliskich szkół. Dziś w budynku Książnicy Pedagogicznej odbyło się podsumowanie wydarzenia, w trakcie którego uczestnicy mieli okazję poznać profesjonalnego autora podcastów „Za Rubieżą. Historia i Polityka” oraz „Lekcja Historii”.

10 października na naszym kanale YouTube został opublikowany pierwszy z odcinków serii pt. „Maria z Wasiłowskich Konopnicka”, w którym uczniowie klas 6-7 szkół podstawowych zabrali nas w podróż do czasów znanej pisarki. Cały cykl podcastów poprzedziły liczne spotkania i warsztaty, które rozpoczęły się jeszcze przed wakacjami. W trakcie przygotowań uczniowie pod opieką koordynatorek projektu: Ewy Mąkowskiej ze Stowarzyszenia Stacja Inspiracja oraz Moniki Sobczak-Waliś – regionalistki, pracującej na co dzień w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. A. Asnyka w Kaliszu, mogli zapoznać się z historią samej pisarki, a także dawnego, XIX-wiecznego Kalisza. Pojawiły się fragmenty o architekturze, kulturze, gospodarce czy znanych kaliszanach. Ponadto młodzież miała możliwość sprawdzić „od kuchni” jak przebiega proces przygotowania podcastów – zarówno od strony ich nagrywania, jak i późniejszej „postprodukcji”. Jak wyglądała praca z uczniami nad każdym z odcinków oraz czy udało się wykorzystać tę formę przekazu, by opowiedzieć historię Konopnickiej?

Ewa Mąkowska:
Najlepszym podsumowaniem naszego projektu jest to, że niektóre z drużyn nie chciały wychodzić z biura redakcji „Latarnika Kaliskiego”, bo bardzo im się spodobały takie zajęcia. Muszę przyznać, że z pewnością było również sporo stresu czy obaw uczniów przed wystąpieniem przy mikrofonie. Czasem zdarzały się też sytuacje, gdzie trzeba było zrobić kilka „dubli”, ale ostatecznie sądzę, że młodzież przekonała się do tej formy pracy.

Monika Sobczak-Waliś:
W moim odczuciu, a docierają do mnie głosy z zewnątrz i w trakcie kilku szkoleń podawałam przykłady podcastów z Calisiady, odbiór przez osoby młodsze, ale także i dorosłe był bardzo pozytywny. Gratuluję samego wymyślenia takiej inicjatywy, gdzie w ten sposób opowiadamy o Konopnickiej. Ten podcast z założenia był przygotowywany przez młodzież i skierowany również do niej. Rynek takich materiałów jest jednym z prawdopodobnie najdynamiczniej rozwijających się teraz, jeśli chodzi o media. Coraz więcej młodych ludzi sięga po podcasty. To ważne, aby poszukiwać nowych formatów, poprzez które można popularyzować historię i jednocześnie by były one popularne wśród młodzieży. Często wydaje się osobom trochę starszym, że liczy się słowo pisane – najlepiej artykuł, książka, a wszelkie inne formy – zwłaszcza internetowe – to materiały mniej poważne i mniej ważne. Nic bardziej mylącego. Musimy pamiętać do kogo kierujemy nasz projekt – jeśli są to młodzi odbiorcy, to trzeba sięgać po takie narzędzia, z których oni korzystają i dla których są one naturalne.

Całość już siódmej edycji projektu „Calisiada 2022” w szczególny i nietypowy sposób przybliżyła uczniom postać Konopnickiej, a jej głównym celem była nie tylko popularyzacja wiedzy na temat tej postaci, ale także jej otoczenia, czasów, w których żyła i jej rodzinnego miasta. Zwieńczeniem zajęć z młodzieżą było wspomniane spotkanie z autorem podcastów – Miłoszem Szymańskim. Podcaster w trakcie wystąpienia tłumaczył, że najtrudniej jest rozpocząć nagrywać, ale gdy już się to zrobi, to forma ta nie jest trudna w przygotowaniu.

Najtrudniej jest zawsze zacząć, ale jak mawiali Rzymianie – „kto zaczął, zrobił już połowę”. Uważam, że nie ma problemu, by już osoby młode rozpoczęły swoją przygodę z podcastami i nie jest to również trudne technicznie. Wiedza na temat podstawowych programów komputerowych powinna na początku wystarczyć – „Worda”, „Audacity” czy „Anchora”. Powinno to być szczególnie proste dla współczesnej młodzieży – tej wychowanej „z telefonem w ręku”. Moim zdaniem największym problemem dla młodych mogłoby być utrzymanie zaangażowania – tego, aby wytrwać w postanowieniu tworzenia podcastów. Jak przypomnę sobie samego siebie w wieku 15 lat, to uważam, że nie wytrwałbym w takiej decyzji. Konsekwencja i poczucie odpowiedzialności są bardzo ważne, a te elementy często niestety przychodzą dopiero z wiekiem.

Szymański podkreślał również, że – wbrew niektórym opiniom – podcast nie jest wcale tak nową formą przekazu, a jedynie jedną z odsłon tego, co spotykamy np. podczas audycji radiowych. Jego zdaniem podcasty nie mogą same w sobie być samodzielnym sposobem zdobywania wiedzy, a powinny stać się jedynie punktem wyjścia do dalszych, pogłębionych studiów w danej dziedzinie. Ponadto w opinii Szymańskiego jest to narzędzie, które lepiej, aby „uczyło bawiąc”, a nie by było wypełnione po brzegi merytoryką. „Lepiej, aby młodzi <liznęli> czegokolwiek i aby pozostała im ochota do kontynuacji, niż żeby zarzucić ich datami czy faktami” – dodaje podcaster.

Opinię Miłosza Szymańskiego podziela również Ewa Mąkowska ze Stowarzyszenia Stacja Inspiracja, która twierdzi, że w nauczaniu mamy miejsce na tego typu innowacje i co więcej, że także w naszym mieście znalazłyby się szkoły, które chętnie wprowadziłyby coś takiego na co dzień:

Uważam, że podcasty można by z powodzeniem wykorzystywać w edukacji. Byłaby to nowość, ale także i coś, co przyciągnęłoby uwagę. Dałoby to również szansę realizowania się osobom, które niekoniecznie i nie zawsze są odważne w relacjach bezpośrednich. W ten sposób mogłyby nagrać podcast na ciekawy i wybrany przez siebie interesujący temat, a potem zaprezentować go szerszej grupie. Wydaje mi się, że ciężko byłoby to wprowadzić od razu w szkołach podstawowych, ale w szkołach średnich jak najbardziej miałoby to sens. Zdaje sobie jednak sprawę, że poniekąd „zabetonowany” system, schematyzm i uczenie pod egzamin to właśnie to, co takim innowacjom nie sprzyja. Takie „nowości” mogłyby nie być dobrze odebrane przez część nauczycieli lub dyrektorów, których sposób myślenia niestety nie wykracza poza ramy systemu. Mimo wszystko myślę, że z powodzeniem w Kaliszu można by coś takiego wprowadzać na lekcjach i znaleźliby się na to chętni po obu stronach klas – zarówno uczniowie, jak i pedagodzy.

Popularność podcastów w Polsce tylko rośnie, a w jednym z najpopularniejszych serwisów, gdzie można je znaleźć, ich liczba przekroczyła już kilka tysięcy. Szczególną popularnością cieszą się materiały o tematyce kryminalnej, ale z powodzeniem każdy może znaleźć coś dla siebie – również młodzież. Lokalnym dowodem na to, że podcasty mają się nieźle także w naszym mieście, może być chociażby nowy projekt wspomnianej wcześniej Moniki Sobczak-Waliś – „Kaliski Podcast Historyczny” lub jej wcześniejsze publikacje jak np. „Poranki Hrabianki”. Organizatorem projektu Calisiada 2022 i prezentowanych w jego ramach podcastów była Fundacja „Inicjatywa dla Opatówka” oraz Stowarzyszenie Stacja Inspiracja. Wszystkie odcinki przygotowane przez uczniów dostępne są na kanale YouTube Latarnika Kaliskiego.