Aglomeracja zjednoczona w walce z czerniakiem

Czerniak skóry to nowotwór, który nie jest najczęstszym ze wszystkich możliwych, ale przy braku reakcji i konsultacji jego śmiertelność może być naprawdę bardzo duża. Wychodząc naprzeciw potrzebom mieszkańców, przedstawiciele Aglomeracji Kalisko-Ostrowskiej rozpoczynają akcję „STOP czerniak”, której celem jest m.in. uświadamianie i edukacja mieszkańców. Całość przedsięwzięcia koordynują władze Stawiszyna z burmistrzem Grzegorzem Kaczmarkiem na czele oraz dr Sebastianem Łaźniakiem – realizatorem programu zdrowotnego.

Czerniak jest nowotworem niezwykle złośliwym, który charakteryzuje się agresywnym wzrostem oraz tendencją i możliwością do przerzutów. Specjaliści tłumaczą, że by ochronić się przed nim, należy stosować kremy z wysokimi filtrami UVA i UVB, unikać ekspozycji na słońce szczególnie w godzinach 11:00-16:00, a także nie korzystać lub ograniczyć wizyty w popularnych solariach. Ważne by również nosić okulary przeciwsłoneczne, a także obserwować swoje ciało, a o zmianach informować jak najszybciej i bezpośrednio lekarzy. Uwagę należy zwracać szczególnie na nieregularny kształt, brzegi czy kolor zmian na skórze. Dodatkowo powinniśmy być wyczuleni na dużą średnicę zmian lub ich szybki wzrost. Sygnałem alarmującym może być również wystawanie zmian na skórze ponad sąsiadujący naskórek. Czerniak dotyka osób  w każdym wieku – nawet dzieci. Najbardziej narażone są oczywiście osoby w wieku 50+. Głównymi czynnikami powodującymi czerniaka jest ekspozycja na światło słoneczne. Światło powoduje mutacje, a ona tworzy nowotwór. Z tego powodu kontrola jest ważna u wszystkich. Jak powiedział podczas konferencji burmistrz Kaczmarek:

Badania w naszym regionie już powoli funkcjonują, a dodatkowo robimy także działania analizujące potrzeby mieszkańców. W kilku gminach obserwacje już się odbyły i cieszą się dużym zainteresowaniem. Do tej pory zauważyliśmy, że 1/3 mieszkańców gmin, którzy się zdecydowali się w nich uczestniczyć, została skierowana na kolejne badania. Z jednej strony to radość, że taki problem udało się zdiagnozować, a z drugiej to niepokojące. Mam nadzieję, że nie będzie to prowadzić do poważnych chorób jak np. czerniak. Cieszymy się mimo wszystko, że nasza efektywność jest spora i jest mi niezmiernie miło, że możemy dla ponad 20 gmin i miast realizować ten program. To również okazja by pokazać mieszkańcom, że jesteśmy prozdrowotni i nastawieni na zdrowy tryb życia.

W ramach akcji STOP czerniak na terenie Aglomeracji Kalisko-Ostrowskiej pojawią się stacjonarne punkty, w których osoby w wieku 50-64 lat będą mogły bezpłatnie uzyskać poradę i edukację, ale również przede wszystkim badanie wideodermatoskopowe skóry. Będzie również możliwość, by takie badanie odbyć w żółto-niebieskim autobusie z logiem akcji, który został specjalnie do tego przygotowany i zawita w miejscach kąpielisk czy imprez kulturalnych. Jak wyjaśnia dr Łaźniak – każda sekunda poświęcona na badanie teraz, zmniejsza ryzyko zachorowania w przyszłości. Sama procedura trwa około 15 minut i według zapewnień jest bezpieczna – również pod katem reżimu sanitarnego. Wszyscy zainteresowani dostają także gwarancję odbycia badania w „prywatnej” atmosferze. W przypadku, gdy zostanie wykryta niepokojąca zmiana, którą będzie trzeba usunąć, proces taki to zabieg z miejscowym znieczuleniem i wycięciem, który może zostać zrealizowany w przeciągu jednego dnia.

Czerniak jest nowotworem skóry i chociaż nie jest on najpopularniejszym z nowotworów, to z pewnością jest najgroźniejszym. Wynika to z faktu, że jest bardzo podstępny. Zaczyna się od niewielkiej plamki na skórze. Ta plamka trwa z nami przez okres miesięcy czy nawet lat, a mimo wszystko on rozsiewa się po całym organizmie. Momenty, w których oficjalnie odkrywamy czerniaka, pojawiają się dopiero wtedy, gdy mamy dolegliwości związane z przerzutami np. do głowy, ośrodkowego układu nerwowego, płuc czy wątroby. Wtedy czerniak w związku z objawami jest odkrywany, ale to zbyt późno na leczenie. Dlatego tak ważna jest profilaktyka, bo każde znamię, które sprawdzimy czy wytniemy zawczasu, powoduje całkowite wyleczenie. Do póki czerniak nie rozsieje się po organizmie, wycinamy go i człowiek jest zdrowy. Jeśli natomiast pojawi się ze względu na inne objawy i jest rozsiany po całym ciele to śmiertelność jest praktycznie 100%.

Dr Łaźniak wyjaśnił także podstawowe zasady, na których możemy opierać się oceniając własny organizm. Jeśli znamię rośnie z nami całe życie i się nie zmienia to jest bezpieczne, ale w przypadku, gdy pojawi się nowe lub takie, które zaczyna się modyfikować, to trzeba je wycinać. Na tę chwilę w ramach akcji przeprowadzono w kilku gminach wspomniany pilotaż, by nabrać również rozpędu i wejść na właściwe tory. Już teraz wysłano dziesiątki osób na wycięcie podejrzanych znamion, a trzy osoby z kategorycznym wskazaniem wycięcia. Z punktu widzenia medycznego są nowotwory, gdzie profilaktyka nie jest tak łatwa i możliwa jak przy czerniaku skóry.

W zwołanej w Stawiszynie konferencji, która rozpoczęła akcję, wzięli także udział: Krystian Kinastowski – prezydent Kalisza, Beata Klimek – prezydent Ostrowa Wielkopolskiego, Krzysztof Nosal – starosta kaliski oraz Ewa Milewska – dyrektor biura SAKO. Wszyscy zgromadzeni zgodnie przyznali, że inicjatywa jest niezwykle istotna, a starosta kaliski dodał, że:

Do tej pory nasza aglomeracja kojarzyła się mieszkańcom raczej z „twardych” projektów jak np. rewitalizacja, budowa ścieżek czy kanalizacji. Ogromnie się cieszę, że wchodzimy również w projekty zdrowotne. Myślę, że nikogo nie trzeba przekonywać, że profilaktyka jest o wiele tańsza niż leczenie. Walka z nowotworem czerniaka udaje się tylko wtedy, gdy zostaje wcześnie zdiagnozowana. To tylko pierwszy projekt z całego cyklu inicjatyw, które mają na celu badanie naszego zdrowia.

Prezydent Kalisza oraz Ostrowa Wielkopolskiego zwrócili dodatkowo uwagę na sam fakt koordynacji projektu przez władze Stawiszyna, co według nich jasno świadczy, że nie tylko dwa główne miasta są filarami wspólnych dla aglomeracji projektów:

Jako samorząd wspieramy tego typu akcje prozdrowotne. Zależy nam na tym, by nasi mieszkańcy – Kalisza, Ostrowa i całej aglomeracji po prostu się badali. Te badania w ramach programu są całkowicie bezpłatne. Profilaktyka jest niezwykle ważna – zwłaszcza w przypadku chorób nowotworowych, które wcześnie wykryte w dużej mierze są całkowicie wyleczalne – tak jest również z czerniakiem. Będziemy na bieżąco informować, gdzie nasz mobilny punkt przyjmuje mieszkańców do badań profilaktycznych. Już dzisiaj zadeklarowaliśmy, że w tym badaniu weźmiemy udział i zachęcam by z tej oferty skorzystali również inni. Mam nadzieję, że burmistrz Stawiszyna jako lider, przeprowadzi ten projekt do końca oraz uda się wyłapać i wyeliminować te przypadki, które bezwzględnie nadają się do leczenia, a nasi mieszkańcy unikną nieprzyjemnych konsekwencji.

To, że Stawiszyn jest dzisiaj koordynatorem i operatorem całego programu, bardzo dobrze wpisuje się w naszą politykę aglomeracyjną. Jest to współdziałanie, w którym nie tylko dwa miasta – Kalisz i Ostrów realizują ważne inicjatywy. To istotne, że dla aglomeracji także inne gminy takie akcje tworzą i mogą robić rzeczy wspólne dla wszystkich.

Cały projekt „Program Profilaktyki Nowotworów Skóry w Aglomeracji Kalisko-Ostrowskiej” obejmuje swoim zasięgiem 24 gminy i miasta oraz teren zamieszkiwany przez 360 tys. osób. Głównym celem jest wspominane wielokrotnie zwiększanie wiedzy i świadomości mieszkańców w zakresie profilaktyki chorób skóry. Według założeń w ramach inicjatywy zostanie przebadanych 4500 osób w wieku 50-64 lat. Po badaniach zostanie opracowany raport podsumowujący efektywność samego programu oraz diagnozowanej grupy. Ponadto w ramach działań powstają ulotki i inne materiały informacyjne czy promocyjne, spoty telewizyjne, happeningi profilaktyczne na kąpieliskach na terenie AKO oraz jednodniowe szkolenia z zakresu nowotworów skóry dla personelu medycznego. W planach jest również konferencja kończąca działania projektowe w IV kwartale 2022 roku. Akcja jest współfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego, a jej całkowita wartość to ponad 1 mln złotych – zdecydowaną większość pozyskana jako dofinansowanie zewnętrzne.

Strona: www.stopczerniak.ako.pl

Bezpłatna infolinia: +48 800 808 006

Fot.: UMG Stawiszyn; KŁ