Arabia Saudyjska miejscem rozmów pokojowych. Dlaczego Rijad przyciąga negocjacje USA-Rosja?
Bliskie relacje z Rosją, wpływy w regionie i potężne finanse – Arabia Saudyjska staje się kluczowym graczem w globalnej dyplomacji. W Rijadzie odbędą się pierwsze od początku wojny na Ukrainie rozmowy USA-Rosja. Dlaczego to właśnie tam?
Rijad jako centrum negocjacji
Arabia Saudyjska od lat buduje swoją pozycję jako pośrednik w międzynarodowych negocjacjach. W 2024 roku książę Mohammad ibn Salman pomógł wynegocjować największą od czasów zimnej wojny wymianę więźniów między USA a Rosją, obejmującą m.in. dziennikarza Wall Street Journal Evana Gershkovicha. W lutym 2025 roku Rijad ponownie odegrał kluczową rolę w kolejnej wymianie więźniów – Marco Fogel z USA został wymieniony za Aleksandra Winnika, rosyjskiego specjalistę od kryptowalut.
Polityczne relacje Arabii Saudyjskiej z USA i Rosją
Bliskie stosunki księcia Mohammada ibn Salmana z prezydentem Rosji Władimirem Putinem sięgają 2015 roku. Z kolei w relacjach z USA Rijad ma strategiczne znaczenie – to tam Donald Trump odbył swoją pierwszą wizytę zagraniczną w 2017 roku. Według BBC, Trump może teraz dążyć do sfinalizowania tzw. Porozumień Abrahamowych, co oznaczałoby normalizację stosunków Arabii Saudyjskiej z Izraelem.
Arabia Saudyjska dysponuje także olbrzymim kapitałem, który może być kluczowy w rozmowach międzynarodowych. Po inauguracji drugiej kadencji Trumpa pojawiła się informacja, że Rijad zainwestuje 600 miliardów dolarów w USA w ciągu czterech lat. Nie bez znaczenia są też rozbieżności między Stanami Zjednoczonymi a Arabią Saudyjską w sprawie Strefy Gazy – Rijad popiera rozwiązanie dwupaństwowe, czemu sprzeciwia się główny sojusznik USA – Izrael.
Skład delegacji i rola Ukrainy
W rozmowach w Rijadzie udział wezmą:
• USA: sekretarz stanu Marco Rubio, specjalny wysłannik ds. Bliskiego Wschodu Steve Witkoff, doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Michael Waltz.
• Rosja: szef MSZ Siergiej Ławrow, doradca Kremla Jurij Uszakow.
Niepokój budzi fakt, że na rozmowy nie zaproszono Ukrainy, co spotkało się z ostrą reakcją Wołodymyra Zełenskiego. Prezydent Ukrainy zapowiedział jednak, że uda się do Rijadu, by spotkać się z ibn Salmanem i omówić szczegóły rozmów.
Czy Rijad stanie się nowym centrum dyplomacji?
Saudyjczycy konsekwentnie wzmacniają swoją pozycję jako mediator między globalnymi potęgami. Bliskie relacje zarówno z Rosją, jak i USA, ogromne środki finansowe oraz rosnący wpływ polityczny sprawiają, że Rijad może odgrywać coraz większą rolę w kształtowaniu światowej geopolityki. Czy to wystarczy, by przynieść realny postęp w rozmowach dotyczących wojny na Ukrainie? Odpowiedź na to pytanie może przynieść nadchodzące spotkanie Zełenskiego z ibn Salmanem.
