Diecezja Kaliska, czyli nowe wyzwanie bp. Bryla

Media lokalne i diecezjalne błyskawicznie obiegła decyzja Papieża Franciszka, ogłoszona w poniedziałek w samo południe w Kurii Diecezji Kaliskiej, na mocy której nowym biskupem kaliskim będzie ks. bp Damian Bryl. O tym kim jest nowy biskup wiemy już z licznych artykułów prasowych. Co jednak oznacza powołanie nowego biskupa i jakie będą dalsze kroki przy obejmowaniu diecezji przez kolejnego w historii diecezji ordynariusza?

Historia lubi się powtarzać

Biskup Damian Bryl będzie trzecim ordynariuszem Diecezji Kaliskiej. Rządy obejmie po arcybiskupie Grzegorzu Rysiu, tymczasowym administratorze apostolskim, który z kolei został nim na skutek informacji ujawnionych w filmie braci Sekielskich „Zabawa w chowanego” przeciwko biskupowi Edwardowi Janiakowi. Biskup Janiak, drugi z kolei ordynariusz kaliski, złożył rezygnację, która została przyjęta przez Ojca Świętego w październiku 2020 r. Pierwszym i najdłużej urzędującym biskupem kaliskim był biskup Stanisław Napierała, który swoją funkcję sprawował przez dwie dekady począwszy od 1992 r., czyli od utworzenia Diecezji Kaliskiej. Co ciekawe, bp Napierała pełnił wcześniej funkcję biskupa pomocniczego Archidiecezji Poznańskiej – tak jak biskup-nominat. Warto podkreślić, że bp Damian Bryl jest najmłodszym biskupem kaliskim w chwili nominacji – ma bowiem niespełna 52 lata.

Kandydat spoza diecezji

Wybór nowego biskupa kaliskiego padł na biskupa spoza regionu, który ma już doświadczenie jako biskup pomocniczy. Z drugiej strony pochodzi z terenu naszej diecezji – może to pomóc ordynariuszowi w zaklimatyzowaniu się w nowym środowisku, w którym dotychczas nie posługiwał. Możemy przypuszczać, że pod uwagę Stolicy Apostolskiej był brany wybór biskupa z terenu diecezji, a jednym z naturalnych kandydatów mógł być bp Łukasz Buzun, biskup pomocniczy diecezji kaliskiej.

Na szczególną uwagę zasługuje także stosunkowo krótki czas, w którym diecezja kaliska oczekiwała na biskupa ordynariusza. Minęło jedynie 7 miesięcy od chwili, gdy abp Ryś został administratorem apostolskim oraz 3 miesiące od rezygnacji bp. Janiaka. Widać, że Stolica Apostolska potraktowała sprawę priorytetowo, jak o to poprosił w jednym z wywiadów dotychczasowy administrator apostolski. Czas oczekiwania nie był długi, choć i tak procedura trwała kilka miesięcy.

Przejście z biskupa pomocniczego na diecezjalnego bywa w kręgach kościelnych porównywane z przejściem ze stanowiska wikariusza na proboszcza parafii. Wiąże się z większą odpowiedzialnością, decyzyjnością. To na pewno ogromne wyzwanie, przed którym stoi bp Damian Bryl.

Warto dodać, że biskup-nominat brał udział w komisji, która przeprowadziła wizytację apostolską w Wyższym Seminarium Duchownym diecezji kaliskiej, ustanowioną w lipcu 2020 r. Komisję tę powołał abp Stanisław Gądecki, metropolita poznański, który został upoważniony do tego przez Kongregację ds. duchowieństwa. W skład komisji, obok bp. Bryla, byłego ojca duchownego poznańskiego Seminarium Duchownego, weszli ks. dr hab. Mariusz Chamarczuk SDB, były rektor Wyższego Seminarium Duchownego Towarzystwa Salezjańskiego w Lądzie i ks. dr Wojciech Rzeszowski, były rektor Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Gnieźnie. Komisja zakończyła dochodzenie przesyłając stosowną dokumentację do Watykanu 17 września, a równo miesiąc później – wraz z przyjęciem rezygnacji bp. Janiaka – Kongregacja podjęła decyzję o czasowym zamknięciu kaliskiego seminarium.

 Diecezja ma nowego biskupa – co dalej? 

Na ten moment ks. bp Damian Bryl jest biskupem-nominatem. Kolejnym etapem jest kanoniczne objęcie diecezji przez nowego biskupa, polegające na przedstawieniu stosownych dokumentów kolegium konsultorów[1] – czyli kolegialnemu i kadencyjnemu organowi diecezji będącemu częścią diecezjalnej Rady Kapłańskiej. Kolegium stwierdza kanoniczne objęcie diecezji w chwili przekazania wspomnianych dokumentów nominacyjnych. Ostatnim etapem objęcia diecezji jest ingres, czyli uroczyste objęcie władzy przez nowego biskupa odbywające się w katedrze. Zgodnie z prawem kanonicznym[2], biskup powinien kanonicznie objąć diecezję w ciągu dwóch miesięcy od otrzymania nominacji, pod warunkiem, że posiada już sakrę biskupią. Oznacza to, że formalnie objęcie rządów oraz ingres mogą odbyć się w innych terminach. Można przypuszczać, że ingres odbędzie się najpóźniej pod koniec marca, choć zapewne będą czynione kroki, by nie odkładać uroczystości do ostatniego momentu. Nie ulega jednak wątpliwości, że udział wiernych w ingresie będzie ograniczony ze względu na pandemię COVID-19.

Nowe wyzwanie 

Wybór na biskupa diecezjalnego to bez wątpienia ogromne wyzwanie dla nominata. Bp Bryl stoi bowiem przed trudnymi i delikatnymi problemami, wśród których najważniejsze to odbudowanie zaufania wiernych do instytucji kościelnych.

Osobnym tematem, przed którym stanie bp Bryl, jest kaliskie Seminarium. Przypomnijmy, że po wizytacji wspomnianej komisji zdecydowano o czasowym zamknięciu seminarium oraz skierowaniu obecnych i przyszłych kleryków do Seminarium Archidiecezji Poznańskiej. Stan ten trwa od października 2020 r., a przecież nie jest to komfortowa sytuacja – klerycy dojeżdżają do Poznania, a w Kaliszu stoi wielki gmach seminaryjny, który nie pełni swojej funkcji. Naturalnym oczekiwaniem wiernych jest to, by przyszli księża kształcili się w Kaliszu. Warto przytoczyć wypowiedź bp. Bryla, którą udzielił portalowi misyjne.pl w tym temacie:

 – Niczego nie chcę przewidywać w tej sprawie. Także tutaj chcę najpierw poznać różne punkty widzenia. Chciałbym, żebyśmy razem rozeznali, co będzie najlepsze dla kleryków i dla Kościoła – podkreśla bp Bryl.

Podsumowując, nie ulega wątpliwości, że społeczność diecezji kaliskiej ma ogromne oczekiwania w związku z nominacją bp. Damiana Bryla. Oprócz oczywistego wyczekiwania na pasterza diecezji, jest wiele spraw, które wymagają interwencji. Już sam fakt nominacji odbił się szerokim echem m.in. w mediach ogólnopolskich, co jest wynikiem medialnej burzy w związku z poprzednim biskupem kaliskim. Należy wierzyć, że bp Damian Bryl sprosta oczekiwaniom i zapisze się w historii Kalisza i diecezji kaliskiej o wiele lepiej niż jego poprzednik.

Aktualizacja z dn. 28 stycznia: Kanoniczne objęcie diecezji odbędzie się 11 lutego.

Fot.: Archidiecezja Poznańska

Źródła:

[1] Pełen skład kolegium: http://diecezja.kalisz.pl/news/rady-i-kolegia.

[2] Kanon 382 par. 2 prawa kanonicznego.