Jak metropolie wpływają na rozwój? Przykład GZM!

Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego (NIST) opublikował wyniki badań dotyczących wpływu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (GZM) na rozwój społeczno-gospodarczy regionu. Rezultaty zaprezentowano podczas II Debaty NIST.

Dynamiczny rozwój gmin należących do GZM

Zgodnie z wynikami badań przedstawionymi przez dr Annę Dąbrowską z NIST, powstanie metropolii przyniosło zauważalnie szybszy rozwój gminom, które są jej członkami. Analiza obejmowała lata 2018–2023 i pokazała, że w kluczowych obszarach takich jak saldo migracji, liczba nowych mieszkań czy nowozarejestrowanych przedsiębiorstw, obszar GZM wyraźnie wyprzedził sąsiednie gminy spoza metropolii.

Jak wskazała dr Dąbrowska:

„nastąpiła większa dynamika rozwoju, dzięki której gminy metropolii przegoniły gminy nienależące do niej w poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego.”

Dysproporcje i poczucie niesprawiedliwości

Pomimo pozytywnych efektów rozwojowych, wśród przedstawicieli gmin niebędących częścią metropolii pojawiały się głosy niezadowolenia dotyczące rosnących dysproporcji. Szczególną uwagę zwracano na fakt, że gminy zrzeszone w GZM mają niższe koszty funkcjonowania transportu publicznego, co pozwala im przeznaczać oszczędności na inne cele rozwojowe.

„Samorządy należące do GZM, dzięki wspólnemu zarządzaniu transportem, mogą przeznaczyć środki na rozwój w innych dziedzinach, tym samym przyspieszając swój rozwój” – tłumaczyła dr Anna Dąbrowska.

Atrakcyjność miejsca pracy i życia

Mieszkańcy metropolii mają mieszane odczucia co do wzrostu atrakcyjności swoich gmin jako miejsc do życia. Znacznie bardziej jednoznacznie oceniana jest natomiast poprawa ich atrakcyjności jako miejsca pracy – głównie dzięki efektywnemu systemowi transportowemu.

Silna pozycja metropolii

Badania wskazują także, że pomimo wskazywanych dysproporcji, GZM jest postrzegana przez gminy sąsiadujące jako „silny organizm”. Pozytywnie oceniana jest współpraca międzygminna, wspólne inwestycje oraz solidarność wewnętrzna, które przyczyniają się do rozwoju całego regionu.

Podsumowanie

Utworzenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii przyniosło gminom zrzeszonym wyraźne korzyści rozwojowe. Jednocześnie stawia przed samorządami wyzwania związane z utrzymaniem równowagi oraz sprawiedliwości społecznej i gospodarczej w regionie. GZM, licząca 41 miast i gmin centralnej części woj. śląskiego, jest obecnie jedyną ustawowo usankcjonowaną metropolią w Polsce, zamieszkałą przez blisko 2,3 mln osób.

fot. PAP/Andrzej Grygiel