Kronika obozowa, czyli nowa zdobycz kaliskiej biblioteki

Zbiory specjalne Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Adama Asnyka wzbogaciły się o unikatowy rękopis, będący zapisem realiów obozu w Szczypiornie 1917 roku. Całość zwieńczona jest podpisem kapitana Stanisława Tessaro, legionisty, późniejszego generała brygady Wojska Polskiego.

Rękopis zakupiony w drodze internetowej to pozbawiony okładki zeszyt w kratkę, który zawiera odręcznie spisany (piórem czarnym oraz granatowym atramentem, różnymi charakterami pisma) zbiór wierszowanych utworów, opisujących losy legionistów i życie w obozie. Wszystkie utwory są rymowane i opatrzone tytułami. Na pięciu stronach spisana jest – prowadzona nieregularnie – kronika rozpoczynająca się od dnia 12 lipca, a kończąca się na dniu 20 października 1917 roku.

Oto przykładowy fragment:

„20 października
Niespodzianka nas spotyka.
Wolność widać do nas wita.
Zapowiada się wizyta,
Berbeckiego pułkownika.
Niech się zdaje, co chce komu
Chyba puszczą nas do domu.
Chyba regent też przybędzie
I odczyta nam orędzie”.
(…)

Na ostatniej stronie zanotowano ostatnie słowa komendanta Józefa Piłsudskiego na kilka dni przed aresztowaniem. Całość zwieńczona jest podpisem kapitana Stanisława Tessaro (1891-1933), który w czasie I wojny światowej walczył w szeregach legionów. W lipcu 1917, po kryzysie przysięgowym, został internowany w Szczypiornie. Do obozu udał się na ochotnika, w mundurze sierżanta, razem z szeregowymi żołnierzami legionów. W Szczypiornie pełnił funkcję konspiracyjnego komendanta obozu. Zadenuncjowany, został wywieziony do Niemiec.

Zeszyt składa się z 32 stron zapisanych dwustronnie o wymiarach 20,5 x 16,5 cm. Stan zachowania jest bardzo dobry, choć widoczne są małe zażółcenia papieru oraz delikatne zagięcia krawędzi. Rękopis po opracowaniu prezentowany będzie w Izbie Pamięci Szczypiorna w Filii nr 6 Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Adama Asnyka w Kaliszu.

źródło: um