Muzeum w Lewkowie zaprasza na wykłady profesora Marka Kornata o Józefie Lipskim

Prof. Marek KORNAT – historyk, sowietolog, eseista, profesor nauk humanistycznych i kierownik Zakładu Dziejów Dyplomacji i Systemów Totalitarnych w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie wygłosi dwa wykłady w Muzeum w Lewkowie-Zespół Pałacowo-Parkowy. Prof. Kornat jest autorem najnowszej książki o Józefie Lipskim, ostatnim ambasadorze RP w Berlinie pt. Tymczasowy przyjaciel. Książka jest dostępna do zakupu w muzealnym kiosku.

W środę 5 lutego 2025r. o godz. 10.00 muzeum zaprasza szkoły ponadpodstawowe na wykład pt. „Wielkopolskie ziemiaństwo w dyplomacji Polski Odrodzonej”. Wstęp wolny.

Z kolei po południu 5 lutego 2025r. o godzinie 17.000 w Sali Balowej profesor Marek Kornat zaprasza na wykład pt. „Józef Lipski jako dyplomata”. Wstęp wolny

****

– Józef Lipski był jednym z czołowych dyplomatów II Rzeczypospolitej. Historia postawiła go na jednym z najtrudniejszych posterunków w służbie państwu polskiemu. Myśl przewodnią jego misji stanowiła koncepcja normalizacji stosunków polsko-niemieckich – tak bardzo obciążonych konfliktem terytorialnym. Sprawował swe obowiązki przez sześć lat. Okres ten stanowił szczyt jego kariery dyplomatycznej – czytamy we wstępie do książki „Tymczasowy przyjaciel. Józef Lipski.”

Józef Lipski urodził się w 5 czerwca 1894 r. we Wrocławiu. Studia odbywał w Lozannie. Pobyt w Szwajcarii przypadł na czasy I wojny światowej i wielkiego przewrotu w stosunkach międzynarodowych, jaki ona przyniosła. Wstąpił do służby w złożonym jesienią 1917 r. przez Romana Dmowskiego Komitecie Narodowym Polskim, który stał się ważnym ośrodkiem polskiej akcji dyplomatycznej na Zachodzie – w imieniu nieistniejącego państwa. Pierwsze kroki stawiał na placówkach w Londynie, Paryżu i Berlinie – w latach 1919—1925. Powołany do służby w centrali Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie, stał się głównym ekspertem polskim w problematyce niemieckiej i rolę tę z powodzeniem wypełniał przez osiem lat (1925—1933), dochodząc do stanowiska naczelnika Wydziału Zachodniego MSZ. Jako główny negocjator w sprawach spornych Lipski osiągnął z Niemcami kilka porozumień gospodarczych, nie udało się jednak doprowadzić do porozumienia politycznego, gdyż rewizjonizm niemiecki nie pozwolił rządowi w Berlinie pogodzić się z granicami z Polską, które ustalił Traktat Wersalski.

Z wyboru marszałka Piłsudskiego i ministra spraw zagranicznych Józefa Becka objął Józef Lipski stanowisko polskiego posła w Berlinie jesienią 1933 r. – niedługo po przewrocie jakim było przejęcie władzy przez Hitlera, co zapoczątkowało intensywną budowę dyktatury totalitarnej. Po podniesieniu poselstw w obydwu stolicach do rangi ambasad otrzymał tę nominację. Negocjował polsko-niemiecką deklarację o niestosowaniu przemocy z 26 stycznia 1934 r.

Ambasador RP w Berlinie jako pierwszy spośród Polaków usłyszał żądania terytorialne, które sformułował minister spraw zagranicznych Rzeszy Niemieckiej von Ribbentrop. Wspólnie z Józefem Beckiem formułował Lipski zarys polskiego stanowiska w tej sprawie. Stanowisko to zakładało niemożliwość zgody na wcielenie Gdańska do Niemiec, zaś w kwestii autostrady i linii kolejowej przez Pomorze – widział możliwość ustępstwa w postaci pozwolenia na takie połączenie o charakterze specjalnym, lecz nie eksterytorialnym, jak żądali Niemcy.

Misja Lipskiego w niemieckiej stolicy właściwie dobiegła końca już w marcu 1939 r., kiedy to po serii trzech rozmów z ministrem Ribbentropem nastąpiło ostateczne zerwanie między Polską a Niemcami. Okres zbliżenia obydwu państw odszedł w przeszłość. Ambasador trwał jednak na stanowisku do końca, gdyż minister Beck nie przyjął jego prośby o dymisję. W gorących dniach sierpnia 1939 r. nie poddał się naciskom dyplomacji brytyjskiej, aby pójść na ustępstwa na rzecz Niemiec, zachowując do końca godność i spokój. Opuścił Berlin udając się do Danii – stamtąd przez Skandynawię i Litwę dotarł do kraju w ostatnich dniach przed sowiecką inwazją Polski 17 września 1939.

Informacja Prasowa Muzeum w Lewkowie