Rektor AWS prostuje kłamstwa ministerstwa

W czwartek, 10 lipca, w godzinach przedpołudniowych w mediach społecznościowych Akademii Wymiaru Sprawiedliwości został opublikowany komunikat rektora-komendanta w sprawie działań Ministerstwa Sprawiedliwości, które dążą do likwidacji AWS. Poniżej publikujemy treść tego komunikatu.

Ustawa o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz ustawy o ustanowieniu „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Ochrony Państwa w latach 2022-2025”, o ustanowieniu „Programu modernizacji Służby Więziennej w latach 2022-2025” oraz o zmianie ustawy o Policji i niektórych innych ustaw, która mimo swej nazwy tak naprawdę niczego nie zmienia, niczego nie modernizuje, ani na nic nie zapewnia dodatkowych środków, a jedynie likwiduje uczelnię akademicką, wygaszając z mocy prawa kadencję jej rektora oraz kolegialnego organu, jakim jest Senat, naruszając tym samym konstytucyjną autonomię nauki oraz szereg przepisów ustawy prawo o szkolnictwie wyższym.

Proponowane w ustawie zmiany w wysoce istotny sposób stanowią zagrożenie dla autonomii uczelni akademickich oraz wolności badań naukowych, jakie projektowana ustawa za sobą niesie. Stojące w oczywistej sprzeczności z konstytucyjną zasadą demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji RP), zasadą legalizmu (art. 7 Konstytucji RP), konstytucyjnym prawem do nauki oraz autonomią uczelni wyższych (art. 70 Konstytucji RP) oraz przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (dalej „p.s.w.n.”) rozwiązania przewidziane w projekcie ,,ustawy likwidacyjnej” godzą nie tylko w działalność jednostki akademickiej, której ustawa ta bezpośrednio dotyczy tj. Akademii Wymiaru Sprawiedliwości, ale też mogą stanowić niebezpieczny precedens w zakresie ewentualnego przyszłego ograniczania autonomii innych uczelni w Polsce in genere, w tym mogą doprowadzić w przyszłości do likwidacji, wygaszania działalności lub przejmowania kontroli nad innymi uczelniami wyższymi. Nawet legislatorzy sejmowi podczas obrad Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w dniu 3 czerwca 2025 r. uznali wprost niezgodność rozwiązań przewidzianych w ustawie z Konstytucją oraz prawem powszechnie obowiązującym.

Prawdziwym powodem, dla którego Minister Sprawiedliwości likwiduje uczelnię, nie jest przy tym niska jakość kształcenia czy badań naukowych prowadzonych w Uczelni, lecz chęć powołania nowego rektora oraz ukonstytuowania nowego senatu zgodnego z politycznym wskazaniem Ministra Sprawiedliwości.

Tymczasem na rzecz Akademii Wymiaru Sprawiedliwości świadczą fakty. Akademia Wymiaru Sprawiedliwości jest pierwszą w Polsce i wyjątkową w skali Europy publiczną uczelnią akademicką służb państwowych kształcącą i wychowującą funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz osoby cywilne w duchu etosu opartego na praworządności, humanitaryzmie i poszanowaniu godności ludzkiej. To także jedyna w Europie uczelnia penitencjarna, która w wyniku ewaluacji jej działalności naukowej uzyskała prawo do nadawania stopni naukowych doktora oraz doktora habilitowanego. Ciężka praca całego środowiska akademickiego skutkująca bogatym dorobkiem naukowym pomimo dość krótkiego okresu istnienia uczelni doprowadziła do jej rozpoznawalności w kraju i za granicą.

Środowisko akademickie Uczelni tworzą pracownicy cywilni różnych specjalności, uznani naukowcy posiadający tytuły i stopnie naukowe oraz osoby znajdujące się dopiero u progu kariery zawodowej, doświadczeni w pracy penitencjarnej funkcjonariusze Służby Więziennej oraz pracownicy administracji. Wszyscy działamy na rzecz rozwoju nauki i przygotowania zawodowego kolejnych pokoleń funkcjonariuszy oraz innych pracowników wymiaru sprawiedliwości, co pozwala mieć nadzieję na pozytywne zmiany we wskazanych obszarach, niezbędnych dla pomyślnego rozwoju państwa i społeczeństwa, zgodnie z dewizą Uczelni „Amor patriae nostra lex” (Miłość ojczyzny naszym prawem), przyczyniając się tym samym do urzeczywistniania dobra wspólnego, jakim jest Rzeczpospolita Polska. Należy zdecydowanie stwierdzić, że Akademia Wymiaru Sprawiedliwości tworzy polską rzeczywistość penitencjarną.

Jako rektor uważam, że Służba Więzienna – jako trzecia największa formacja mundurowa w Polsce – zasługuje na swoją akademię, tak samo jak swoją akademię posiada Policja czy Straż Pożarna. Likwidacja Akademii oznaczałaby de facto likwidację szkolenia Służby Więziennej i kurateli sądowej oraz zawiesiłaby współpracę szkoleniową z innymi służbami mundurowymi, m. in. Służbą Ochrony Państwa, dla której Uczelnia uruchomiła dedykowane kierunki studiów podyplomowych. Bez Akademii nie tylko nie będzie jakiegokolwiek kształcenia oficerskich funkcjonariuszy SW ani nowych kuratorów sądowych, ale też obniży się ranga akademicka miasta Kalisza, dla którego oblicza Akademia Wymiaru Sprawiedliwości pełni rolę kulturotwórczą.

W mojej ocenie zamierzana likwidacja Akademii Wymiaru Sprawiedliwości stanowi przykład politycznej zemsty za aktywność w debacie publicznej podejmowaną przeze mnie jako rektora i nauczyciela akademickiego oraz przez Senat Uczelni. Jako prawnik wypowiadałem się i wypowiadam głównie w zakresie funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, realizując prawo, a wręcz obowiązek zabierania głosu w sprawach doniosłych z punktu widzenia publicznego, a takim jest kwestia organizacji wymiaru sprawiedliwości w Polsce, legalności instytucji wymiaru sprawiedliwości, ich umocowania prawnego, zasady legalizmu i ustroju państwa. Stojąc na straży prawa, jednoznacznie wskazując Ministrowi Sprawiedliwości, że nie można usunąć z urzędu Prokuratora Krajowego, podważać prezydenckiego prawa łaski, nie uznawać sędziów skutecznie powołanych przez Prezydenta RP, a wreszcie podważać uprawnień Trybunału Konstytucyjnego, naraziłem się na szereg szykan o różnym stopniu dolegliwości, łącznie ze zniszczeniem mojego prywatnego samochodu przez nieznanych sprawców, jak też utratę dobrego imienia w związku z poleceniem rozpoczęcia postępowania dyscyplinarnego za krytykę wątpliwych prawnie działań Ministra Sprawiedliwości. W mojej ocenie wszystkie wskazane wyżej działania miały na celu wyłącznie to, żeby mnie zastraszyć i zmusić do rezygnacji ze stanowiska. Ponadto miało to mieć efekt mrożący i miało negatywnie wpłynąć na morale pracowników i wykładowców Akademii. Jednak efekt tych działań jest wprost przeciwny.

Z dumą mogę bowiem powiedzieć, że cała Akademia Wymiaru Sprawiedliwości jest zjednoczona i mówi jednym głosem. Senat naszej Uczelni przyjął zresztą specjalną uchwałę domagającą się od ministra Bodnara poszanowania autonomii i niezależności Uczelni. Senat Akademii w imieniu całego środowiska reprezentowanego przez pracowników nauki, studentów i kadrę administracyjną wyraził zdecydowany sprzeciw wobec świadomie zakłamywanej rzeczywistości o kondycji Uczelni w działalności naukowej, badawczej, dydaktycznej i organizacyjnej na arenie publicznej. Senat AWS zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości o podjęcie ze środowiskiem Akademii Wymiaru Sprawiedliwości dialogu mającego na celu wyeliminowanie ze świadomości zbiorowej nieprawdziwych i nierzetelnych faktów na temat statusu prawnego i kondycji rozwojowej Uczelni. Niestety dialog ten nigdy nie został nawiązany.

Mając powyższe na względzie, apeluję o uszanowanie autonomii Akademii Wymiaru Sprawiedliwości oraz o nierozpowszechnianie nieprawdziwych, kłamliwych informacji na jej temat.

Z wyrazami szacunku
dr Michał Sopiński, prof. AWS
Rektor-Komendant
Akademii Wymiaru Sprawiedliwości