Z Lewkowa do Gręblowa – wystawa w 200. rocznicę uchwalenia ustawy uwłaszczeniowej
Jak powstawały wsie w dawnym powiecie odolanowskim, a później ostrowskim? Jaki wpływ na powstanie miejscowości Franklinów miał właściciel majątku lewkowskiego Wojciech Lipski? I jakie konsekwencje w naszym regionie dało uwłaszczenie chłopów na ziemiach polskich. W Muzeum w Lewkowie przygotowywana jest wystawa w 200. rocznicę uchwalenia ustawy tzw. uwłaszczeniowej z dnia 8 kwietnia 1823 roku. Materiały do wystawy pochodzą ze zbiorów Pana Tomasza Grzelaka, mieszkańca Franklinowa, przede wszystkim jednak autora monografii poświęconej historii tej miejscowości. Otwarcie wystawy w niedzielę 25 czerwca o godzinie 14.00. Wstęp wolny.
– Historia Franklinowa związana jest nieodzownie z historią sąsiedniej wsi Gręblowa (Gremblowa), który dziś jest jedną z jego ulic. Historia pierwszych mieszkańców Franklinowa to historia mieszkańców Lewkowa – mówi Tomasz Grzelak, autor wystawy. – Część gospodarzy zaciężnych, którzy dotąd mieszkali „we wsi głównej” w Lewkowie uwłaszczona została w tej miejscowości, a część „odbudowana” na gruntach zniesionego folwarku w Gremblowie. Dodać należy, że do tego czasu w Gremblowie znajdowało się 6 gospodarstw. Ich „posiedziciele” w wyniku uwłaszczenia otrzymali swoje dotychczas użytkowane grunty na własność m.in. w zamian za stały roczny czynsz.Uwłaszczenie chłopów miało swój początek podczas zaboru pruskiego za panowania króla Fryderyka Wilhelma III (panował w latach 1797-1840). Przyczynę powstania Franklinowa w połowie lat 30. XIX wieku można upatrywać w zmianach, do których doprowadziło uwłaszczenie chłopów na ziemiach polskich. Podstawą reformy była ustawa z dnia 8 kwietnia 1823 roku, na mocy której włościanie zaciężni wnosili o uregulowanie swoich stosunków względem właściciela wsi. W wyniku nowych regulacji, zarówno w Lewkowie – wsi szlacheckiej leżącej w powiecie odolanowskim, obwodzie regencyjnym Poznańskim – jak i innych miejscowościach należących do Wojciecha Lipskiego (w tym Gremblowie), nastąpiły wielkie zmiany.
– Wystawa poświęcona jest miejscowości Franklinów, ale tak naprawdę niezwykle ciekawy jest sam proces tworzenia się miejscowości, wykluwania się nowych, małych społeczności. Bardzo się cieszę, że Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Franklinów „Radośnie w Przyszłość” przygotowało wniosek do powiatu ostrowskiego o dofinansowanie tego typu wystawy, środki otrzymało, a my jako Muzeum w Lewkowie – Zespół Pałacowo-Parkowy będziemy możemy wystawę zaaranżować i zaprezentować. Będzie pokazana w pokoju na piętrze – czyli w tej części edukacyjnej, poświęconej historii powiatu ostrowskiego – mówi Sylwia Nowicka, dyrektor Muzeum w Lewkowie.
Otwarcie wystawy w niedzielę 25 czerwca 2023r. o godzinie 14.00. Wystawę czasową w Muzeum w Lewkowie będzie można oglądać do końca roku.
