Zebranie sprawozdawcze z działalnościArchiwum Państwowego w Kaliszu w 2022 r.

9 marca 2023 r. odbyło się zebranie sprawozdawcze z działalności Archiwum Państwowego w Kaliszu w 2022 r. Oprócz pracowników wzięli w nim udział przedstawiciele instytucji i firm współpracujących z Archiwum: reprezentująca prezydenta miasta Kalisza naczelnik Wydziału Kultury i Sztuki, Sportu i Turystyki Urzędu Miasta Kalisza Grażyna Dziedziak, radny miejski i zastępca przewodniczącej Komisji Pamięci Historycznej Miasta Kalisza Sławomir Lasiecki, wiceprezes Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Archiwaliów i właściciel firmy drukarskiej „Edytor” odpowiedzialnej za skład i druk wydawnictw APK Sławomir Woźniak. Gościem specjalnym w tym dniu była Zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych dr hab. Lucyna Harc.

Spotkanie zostało otwarte przez dr Grażynę Schlender. Dyrektor APK powitała gości
i wyjaśniła, że Archiwum od stycznia 2023 r. funkcjonuje w nowej strukturze organizacyjnej.

Wyniki pracy Archiwum w 2022 r. zostały przedstawione z pomocą prezentacji multimedialnej przez dr Annę Bestian-Zając. Zasób archiwalny na dzień 31 grudnia 2022 r. liczył 1616 zespołów archiwalnych (376 599 j.a.), tj. 4189,38 mb. W roku sprawozdawczym przybyło 18 nowych zespołów. Do najciekawszych nabytków zeszłorocznych można zaliczyć m. in. dokumenty solidarnościowe, gazetki zakładowe i antyrządowe ulotki przekazane przez Jacka Śródkę z Sycowa. Dbałość o zasób jest widoczna w wynikach pracy z zakresu profilaktyki i konserwacji. 130 j.a. zostało poddanych konserwacji jednostkowej i zachowawczej, 2 j.a. konserwacji masowej, 1 j.a. dezynfekcji i 43 998 j.a. zabiegom profilaktyki. Ważną formą zabezpieczenia jest digitalizacja. W 2022 r. sporządzono kopie cyfrowe 1141 j.a. Klienci Archiwum najczęściej korzystają z jego czytelni. W minionym roku zarejestrowano 179 użytkowników, co przełożyło się na 330 odwiedzin. Udostępniono łącznie 2581 j.a. Archiwum odwiedziło 11 cudzoziemców, w tym klientka z dalekiej Australii, która poszukiwała przodków w Kaliszu i Błaszkach. Archiwum Państwowe w Kaliszu w ramach swojej działalności statutowej zajmuje się także poszukiwaniami określonych informacji w aktach, na wniosek osób prywatnych lub instytucji. W minionym roku zrealizowano 1106 kwerend, najwięcej, bo aż 627 miało charakter genealogiczny. Zleceniodawcami były głównie osoby prywatne (934 podania). Do najciekawszych kwerend należały poszukiwania archiwaliów na temat Zygmunta Gościniaka, który w 1956 r. samolotem MIG 15 uciekł z Polski na wyspę Bornholm oraz na temat cmentarza ukraińskiego w Szczypiornie.

Archiwum zrealizowało łącznie 3 wystawy stacjonarne: „Spuścizny w zasobie Archiwum Państwowego w Kaliszu”, „Kaliscy notariusze w latach 1808-1951”, „Maria Konopnicka w archiwaliach”. Na stronie internetowej APK można zapoznać się z 10 wystawami on-line, a w serwisie www.szukajwarchiwach.gov.pl z nową kolekcją na temat Jana Pawła II. Dużą popularnością cieszyły się lekcje archiwalne przeprowadzane w siedzibie placówki. W 2022 r. zorganizowano wiele imprez cyklicznych: Marcowy Maraton Archiwalny, Międzynarodowy Dzień Archiwów, konkurs „Ad fontes! Odkrywamy tajemnice Kalisza i regionu kaliskiego”, Dzień Archiwisty, Dzień Darczyńcy, Kaliskie Spotkania Archiwalne.

W zakresie działalności naukowej najważniejszym przedsięwzięciem było zorganizowanie wspólnie z Miastem Kalisz ogólnopolskiej konferencji naukowej pt. „Maria Konopnicka – życie, twórczość, upamiętnienie” w kaliskim ratuszu 4 października 2022 r. Nie zaniedbano przy tym działalności wydawniczej. W 2022 r. pojawiły się aż 4 nowe książki: „Ocaleni przez świętego Józefa” w opracowaniu ks. dr. Sławomira Kęszki; „Spuścizny w zasobie Archiwum Państwowego w Kaliszu”; „Notariusze kaliscy w latach 1808-1951”; „Maria Konopnicka w oczach badaczy i w źródłach archiwalnych”. Wiele przedsięwzięć zostało zorganizowanych dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem Archiwistów Polskich Oddział w Kaliszu, Kaliski Towarzystwem Przyjaciół Archiwaliów, czy Komisją Pamięci Historycznej Miasta Kalisza. Kaliskie Archiwum podtrzymuje od wielu lat dobre relacje z przedstawicielami mediów. Na zaproszenie TVP 3 Oddział w Poznaniu dr Grażyna Schlender i dr Anna Bestian-Zając udzieliły łącznie 178 komentarzy eksperckich w programie „Wielkopolska Każdego Dnia”.

Zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych dr hab. Lucyna Harc,
w odniesieniu do danych przedstawionych w sprawozdaniu rocznym z działalności, doceniła pracę kaliskich archiwistów i przyznała, że Archiwum w Kaliszu wyróżnia się pod względami pracy popularyzatorskiej i wydawniczej na t le całej sieci Archiwów Państwowych. Tak przyjęty model promocji koreluje z celem całej sieci: wzmocnienia marki Archiwów Państwowych.

Dyrektor APK podkreśliła, że wysokie efekty pracy osiągnięte w 2022 r. obligują Archiwum do podejmowania ambitnych inicjatyw w kolejnym roku. Ogromnym sukcesem okazały się lekcje archiwalne realizowane w styczniu i lutym z okazji 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego. Dalszym krokiem będzie upamiętnianie powstańców styczniowych pochowanych na kaliskich cmentarzach. Na temat Patronki Roku 2023 Aleksandry Piłsudskiej zostanie wygłoszony wykład – dokładnie w 60. rocznicę jej śmierci. W planach jest także umieszczenie na al. Wolności tabliczki informującej o tym, że w okresie międzywojennym patronowała jej żona Marszałka. Z okazji Dnia Archiwisty zostanie zorganizowana konferencja naukowa poświęcona Żołnierzom Wyklętym – do wygłoszenia prelekcji zostaną zaproszeni archiwiści zatrudnieni m. in. w IPN oraz lokalnych muzeach. Archiwum wyda 1 książkę poświęconą bohaterom walki o niepodległość Polski, począwszy od potopu szwedzkiego, poprzez konfederację barską, powstania narodowe, Legiony Polskie, na wojnie polsko-bolszewickiej skończywszy. Trwają już rozmowy na temat możliwości sprowadzenia do Polski prochów badacza Afryki Stefana Szolca-Rogozińskiego. Na wniosek Fundacji „Nowe Drzewo Życia” Archiwum realizuje kwerendę mającą za zadanie ustalić obecnie żyjących członków rodu Rogozińskich. Na chwilę obecną wiemy już, że dziadek Stefana ze strony matki nie był jak dotąd sądzono warszawskim adwokatem, lecz aptekarzem. Jego żona, Wilhelmina z d. Weigt, pochodziła z Kalisza i była córką kaliskiego piwowara Daniela Weigta. Być może rodzice Szolca-Rogozińskiego poznali się nie w Warszawie, lecz w Kaliszu.

W dalszej części spotkania dr Grażyna Schlender podziękowała gościom za współpracę z Archiwum w minionym roku wręczając im okolicznościowe dyplomy, wydawnictwa APK i drobne suweniry. Przedstawiciele władz miejskich Grażyna Dziedziak i Sławomir Lasiecki podkreślili, że Archiwum jest bardzo aktywne w życiu kulturalnym miasta, a książki opracowywane przez jego pracowników mają wysoką wartość naukową. Wiceprezes KTPA Sławomir Woźniak dodał, że kaliskie Archiwum jest instytucją nowoczesną, wychodzącą naprzeciw oczekiwaniom współczesnego społeczeństwa.

źródło: Archiwum Państwowe