
Czy to koniec zimy jaką znamy?
Zimy w Polsce oraz na całym świecie stają się coraz cieplejsze, co wynika z obserwowanego od dekad globalnego ocieplenia. Zjawisko to jest potwierdzane przez liczne badania naukowe, a jego skutki są odczuwalne zarówno w skali światowej, jak i lokalnej. Polska, leżąca w strefie klimatu umiarkowanego, nie jest wyjątkiem. Analiza wieloletnich danych meteorologicznych wskazuje na wyraźny trend wzrostu średnich temperatur zimą, co przekłada się na coraz rzadsze występowanie długotrwałych mrozów i obfitych opadów śniegu.
Wpływ globalnego ocieplenia
Globalne ocieplenie, będące efektem wzrostu emisji gazów cieplarnianych, takich jak dwutlenek węgla czy metan, powoduje systematyczne podwyższanie się średnich temperatur na całym świecie. Zimowe mrozy, które kiedyś były normą w wielu regionach, stają się coraz rzadsze, a na ich miejsce wchodzą cieplejsze i bardziej wilgotne masy powietrza. W Polsce coraz częściej odnotowuje się zimy, w których temperatura utrzymuje się powyżej zera przez większość sezonu, a opady śniegu zastępowane są deszczem. Dane z ostatnich lat wskazują, że w okresie zimowym występuje więcej dni z temperaturą dodatnią niż miało to miejsce kilkadziesiąt lat temu. Mimo wyraźnego trendu ocieplenia klimatu, opady śniegu i mrozy będą występować. Pogoda w naszym regionie zależy od klimatu, jednak klimat nie zależy od pogody. Ostatnie duże opady śniegu są tylko wyjątkiem od reguły, a nie zaprzeczeniem tezy.
Kalisz
Analizy lokalnych danych meteorologicznych pokazują, że w Kaliszu zimy stają się łagodniejsze i cieplejsze. W ostatnich dekadach coraz częściej zdarzają się sezony, w których brak jest długotrwałych mrozów, a pokrywa śnieżna, jeśli się pojawia, jest nietrwała i szybko topnieje. W latach 60. i 70. XX wieku zimy w Kaliszu były znacznie chłodniejsze, z temperaturami regularnie spadającymi poniżej -10 stopni Celsjusza. Obecnie takie mrozy są rzadkością, a średnie temperatury zimowe oscylują wokół zera lub są wyższe.
Konsekwencje
Łagodniejsze zimy mogą prowadzić do zmniejszenia zapotrzebowania na ogrzewanie, co jest korzystne z ekonomicznego punktu widzenia, ale jednocześnie powodują problemy w rolnictwie i leśnictwie. Brak stabilnej pokrywy śnieżnej negatywnie wpływa na retencję wody w glebie, co może skutkować suszą w okresie wiosennym. Zmiany w ekosystemie wpływają również na zwierzęta, które muszą dostosować się do nowych warunków klimatycznych.
Ocieplenie zim jest jednym z wielu symptomów globalnych zmian klimatu, które dotykają każdy zakątek świata. Choć w niektórych regionach zmiany te mogą wydawać się mniej odczuwalne, w Polsce i innych krajach Europy Środkowej ich efekty są coraz bardziej widoczne. Prognozy na przyszłość wskazują, że bez podjęcia zdecydowanych działań na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, zimy będą stawały się coraz łagodniejsze, a ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak nagłe roztopy czy intensywne opady deszczu, które mogą powodować jeszcze większe powodzie, staną się bardziej powszechne.

Raport INGW na temat pogody w grudniu 2024