STOP! Planeta umiera…
Ekologia bada wzajemne zależności pomiędzy organizmami, a środowiskiem ich bytowania. Ochrona środowiska to z kolei działania podejmowane w celu naprawy wyrządzonych szkód otoczeniu i zasobom naturalnym. W XXI wieku te pojęcia są bardzo ważne, gdyż odpowiednie działania mogą zapobiec globalnej katastrofie, do której zmierzamy. Efekt cieplarniany, smog, dziura ozonowa, to jedne z wielu zagrożeń, które ciągle pogłębiają się. Koniecznością jest uświadomienie społeczeństwu, co tak naprawdę nam zagraża. Należy rozpocząć od własnego „podwórka” i zmieniać świat na lepszy.
BRAK ŚWIADOMOŚCI
Obecne społeczeństwo żyje w ciągłym „biegu”, w świecie masowego przekazu, gdzie codziennie każda ze stref dostarcza ogromną ilość informacji. Każdy chce żyć wygodnie, nie zważając na konsekwencje w przyszłości tych postaw. Raporty dotyczące stanu i ochrony środowiska, dają nam obraz silnie zdegenerowanej Polski, w której dotychczasowe gospodarowanie zasobami naturalnymi wyrządziło wielką szkodę środowisku.
Raporty dostarczają nam również informacji o głównym zagrożeniu, którym jest przemysł i silnie rozwijający się transport. Jeszcze w latach osiemdziesiątych XX wieku nie mieliśmy do czynienia z tak wieloma zakładami przemysłowymi jak w chwili obecnej. Szokujący jest też wzrost ilości transportu na różnych płaszczyznach, który wiąże się z zanieczyszczaniem powietrza i wód.
Kolejnym z problemów jest nieustannie rosnąca ilość ścieków i odpadów komunalnych. Tylko 13% ścieków komunalnych, które trafiają do rzek, jest wcześniej oczyszczana. Między innymi dlatego właśnie wody w Polsce są w stanie katastrofalnym. W dodatku ochrona środowiska jest jednym z najbardziej lekceważonych aspektów przez pojedyncze jednostki czy rząd. Budżet państwa stara się przeznaczać na nią jak najmniej funduszy, nie zwracając uwagi na to, że przyszłość naszych potomków zależy właśnie od ekologii i ochrony środowiska.
Nie dbamy o środowisko, bo nie mamy wystarczającej wiedzy oraz dlatego, że cały czas brakuje na nią pieniędzy. Ekologia oraz ochrona środowiska nie powinny być kojarzone tylko z jednorazowymi protestami i akcjami. Moim zdaniem prasa i telewizja powinny kłaść większy nacisk na problemy wynikające z niedbania o środowisko. Media, szkoły i samorządy lokalne muszą zwiększyć świadomość ekologiczną młodych osób, bo to oni są naszą przyszłością.
NAJWIĘKSZE PROBLEMY W POLSCE
WODA
Jednym z najbardziej zauważalnych problemów jest skażenie wód powierzchniowych. Osoby zajmujące się ochroną środowiska w naszym kraju, stoją przed trudnym wyzwaniem poprawienia jakości wód, gdyż Polska ma jej bardzo ubogie zasoby. Jednym z głównych celów Polityki Ekologicznej Państwa jest zwiększenie ilości wód o wysokiej klasie czystości. Czy jednak jest to możliwe, gdy ścieki oraz szkodliwe związki chemiczne nieustannie trafiają do rzek? Zastanawiające jest to, że do Bałtyku wpływa z Polski rocznie około 520 milionów metrów sześciennych ścieków, z czego większość pochodzi właśnie z prywatnych mieszkań. Dużym „emiterem” zanieczyszczeń są wsie, ponieważ niektóre z nich nadal borykają się z problemem nieszczelnych szamb i brakiem kanalizacji. Kolejną niedogodnością jest zbyt mała ilość oczyszczalni ścieków, a w dodatku często są one przestarzałe – co za tym idzie mniej wydajne. Jeśli nie zajdą zmiany w tym kierunku, to stan wody będzie znacząco się pogarszał.
ŚMIECI
Segregacja śmieci nie cieczy się dużą popularnością wśród społeczeństwa polskiego. Tylko niewielki procent naszej populacji segreguje odpady z gospodarstwa domowego. Jedynie 700 tysięcy ton odpadów komunalnych (około 2%–3%) wytwarzanych w Polsce, jest później wtórnie wykorzystywana. Jest to niestety bardzo mała liczba względem stosunkowo ogromnej ilości wytwarzanych odpadów. W związku z dużą popularnością tzw. jednorazówek, diametralnie zwiększa się liczba produkowanych przez nas śmieci. Nie można udawać, że problemu nie ma. Problem jest i to bardzo poważny, jednakże, „idąc” przykładem krajów skandynawskich, można go wyeliminować. Społeczeństwa północnych obszarów Europy są świadome jak wielkie znaczenie dla dobra ogółu ma dbanie o środowisko naturalne.
POWIETRZE
Do połowy lat osiemdziesiątych powietrze było zatruwane przez ogromne ilości szkodliwych substancji, które emitowały obiekty przemysłowe. Ta sytuacja uległa poprawie, gdy Polska ratyfikowała umowy międzynarodowe (między innymi Protokoły Siarkowe i Azotowe). Emisja tlenków siarki została zmniejszona o połowę. Wprowadzone zostały wysokie kary dla przedsiębiorstw emitujących szkodliwe gazy i pyły do atmosfery. Obowiązkowe stało się posiadanie instalacji odsiarczających w firmach. Pomimo tego, problem np. kwaśnych deszczy jest nadal obecny. Na ten czas siarkę emitują kotłownie osiedlowe i indywidualne gospodarstwa domowe. Aż 2,3 miliona trujących substancji trafia do powietrza, którym oddychamy. Najwięcej szkodliwych gazów uwalnia transport, przechodząc dynamiczny rozwój. Są to przyczyny, przez które znajdujemy się w czołówce Europy w tej kwestii. Sytuacja obecnie ulega poprawie, jednak nieustannie należy polepszać technologię unieszkodliwiana produktów ubocznych przemysłu i transportu.
UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH GMIN W OCHRONIE ŚRODOWISKA
Żeby ochrona środowiska mogła realizować swoje zadania musi skupiać dużo osób, które będą chętne do pomocy w ratowaniu naszej planety. Najlepszymi pomocnikami są mieszkańcy gmin, którzy zmieniając swoje nawyki, aby poprawić jakość naszego życia.
GMINA ŻELAZKÓW
„Na terenie Gminy Żelazków nie odnotowano nielegalnych wysypisk śmieci. Zdarzają się tylko pojedyncze przypadki zgłoszeń wypalania ich. W takich sytuacjach mieszkańcy są upominani. Najchętniej wykorzystywanym surowcem do pozyskiwania energii cieplnej na terenie Gminy Żelazków jest węgiel i paliwa węglopochodne, wynika to z dotychczas złożonych Deklaracji dotyczących źródeł ciepła i źródeł spalania paliw. Skanalizowane jest ok. 50% sołectw. Na podstawie rozmów z mieszkańcami wynika, że duża grupa osób nie jest przychylna, aby podłączyć się do kanalizacji (m.in. ze względu na koszty).” – tak wypowiada się w imieniu Gminy Żelazków, Ewelina Chabierska – inspektor ds. wymiaru i poboru opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi
Jak informuje Ewelina Chabierska, gmina rozpowszechnia ulotki wśród mieszkańców, kurendy, wywiesza plakaty na tablicach sołeckich oraz udostępnia informacje w Internecie (bip.zelazkow.pl). Dowiedzieliśmy się, że odbyły się także bezpośrednie spotykania z mieszkańcami oraz rozmowy na temat odpowiedniego gromadzenia odpadów, obowiązku segregacji odpadów komunalnych oraz konsekwencji wynikających ze spalania odpadów. Opowiedziała również o przedsięwzięciach, m.in. rewitalizacji parku w Żelazkowie, nasadzaniu drzew przy drogach, instalacji lamp fotowoltaicznych, tworzeniu otwartych stref aktywności oraz placów rekreacyjnych, nasadzaniu roślinności, dbaniu o utrzymanie i porządek terenów zielonych. Mieszkańcy tej gminy korzystają z dofinansowań „Czyste powietrze”, dzięki czemu poprawia się jakość powietrza oraz zmniejsza się emisja gazów cieplarnianych.
GMINA I MIASTO STAWISZYN
„W celu ochrony przyrody gmina podjęła następujące działania: zorganizowała piknik ekologiczny pn. <Kreatywny recykling wraz z edukacją ekologiczną mieszkańców Gminy i Miasta Stawiszyn>, wykonała nasadzenia drzew miododajnych na terenie Gminy i Miasta Stawiszyn, usunęła folie rolnicze i inne odpady pochodzące z działalności rolniczej. W dodatku gmina bierze udział w programie <Czyste Powietrze>, dlatego że ekologiczne systemy ogrzewania mają pozytywny wpływ na zdrowie użytkowników i środowisko, nie są źródłem pyłu, popiołu i brudu, który towarzyszy paleniu w piecu węglowym oraz nie przyczyniają się do powstawania smogu. Dla poprawy jakości powietrza gmina planuje powstanie 6 farm fotowoltaicznych, gdyż nie emitują one CO2 i nie wytwarzają szkodliwych dla ludzi i zwierząt substancji.” – takich odpowiedzi w imieniu Stawiszyna udzieliła Agnieszka Macniak, odpowiedzialna za ochronę środowiska.
Uzyskaliśmy również informację, że jedynym możliwym rozwiązaniem na chwilę obecna na poprawę stanu powietrza jest wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, a temat gazyfikacji jest nadal w toku. Dla poprawy stanu przyrody została podjęta akcja sadzenia drzew miododajnych. Celem tego przedsięwzięcia było przeciwdziałanie wymieraniu pszczół, a nasadzenia nowych drzew przyczyniają się do poprawy struktury gleb oraz ich jakości. Dodatkowo dowiedzieliśmy się, że Gmina i Miasto Stawiszyn opracowuje projekt strategiczny polegający na wdrożeniu nowych energooszczędnych technologii uzdatniania wody, a inwestycja ma przyczynić się do stabilizacji parametrów jakościowych i ilościowych wody dostarczanej odbiorcom.
GMINA LISKÓW
„W Urzędzie Gminy został utworzony Gminny Punkt Konsultacyjny programu <Czyste Powietrze>, mający na celu pomoc mieszkańcom Gminy przy pisaniu i składaniu wniosku o dofinansowanie na termomodernizację swoich budynków. Program ten ma zachęcić mieszkańców do działań ograniczających emisję szkodliwych dla zdrowia i środowiska zanieczyszczeń powietrza .” – tak w kwestii ochrony środowiska wypowiada się Katarzyna Włodarczyk, Sekretarz Gminy Lisków
Dodatkowo dowiedzieliśmy się, że: najpopularniejszym surowcem energetycznym jest węgiel i paliwa węglopochodne. Korzystniejsze byłoby wykorzystanie gazu ziemnego, ale jak na razie tylko w części gminy Lisków zlokalizowana jest sieć gazowa. Dodatkowo Gmina Lisków wykonuje badania jakości i przydatności wody do spożycia, według przekazanych informacji nie zlokalizowano na jej obszarze nielegalnych wysypisk śmieci czy nielegalnych ich wypalań, a zbiorcza sieć kanalizacji sanitarnej obejmuje 4 sołectwa ( z 20 sołectw posiadanych).
GMINA SZCZYTNIKI
„Teren gminy Szczytniki jest skanalizowany w 15,8%. Gmina podejmuje działania mające na celu rozbudowę istniejącej sieci kanalizacyjnej, jednak jest to uzależnione od możliwości pozyskania środków zewnętrznych. Mieszkańcy gminy są zainteresowani możliwością przyłączenia do sieci kanalizacji sanitarnej. Na terenie gminy nie ma zlokalizowanych nielegalnych wysypisk śmieci. Z uwagi na dostępność oraz na cenę, a na pewno na jej różnorodność, najpopularniejszy surowiec to węgiel i jego pochodne. Gmina na obecną chwilę nie posiada planu działań celem zmian surowca. Mieszkańcy nie wypalają ani nie wyrzucają nielegalnie śmieci.” – wypowiedź w imieniu Urzędu Gminy w Szczytnikach udzieliła Aneta Nowak.
Dostaliśmy również informację, że Gmina Szczytniki prowadzi działalność informacyjną i edukacyjną w zakresie ochrony środowiska poprzez: dystrybucję ulotek dotyczących zasad prawidłowej segregacji odpadów komunalnych, umieszczanie na tablicach informacyjnych Urzędu Gminy oraz Sołectw materiałów dotyczących m. in. informacji o zakazie spalania odpadów komunalnych, zasadach selektywnej zbiórki odpadów komunalnych itp., edukację uczniów i dzieci w szkołach, dla których Gmina jest organem prowadzącym, udział gminy w akcji nasadzania drzew „Akcja Sadzenia Drzew”, udział gminy w zakresie realizacji Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze”, realizację przedsięwzięcia pn. „Usuwanie odpadów z folii rolniczych siatki oraz sznurka do owijania balotów, opakowań po nawozach i typu Big Bag”, przy wykorzystaniu pozyskanej na ten cel dotacji z NFOŚiGW.
GMINA MYCIELIN
Jak według informacji z gminy wygląda ochrona środowiska w Mycielinie? Urząd Gminy Mycielin podaje, że:
„Brak jest nielegalnych wysypisk śmieci, nie zaobserwowaliśmy wypalania śmieci przez mieszkańców, jakość wody jest dobra i spełnia wymagania określone dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, stopień skanalizowania Gminy Mycielin wynosi 13,1%. Mieszkańcy nie zgłaszają sprzeciwu w stosunku do realizacji przedmiotowej inwestycji. Urząd Gminy Mycielin nie posiada danych o fotowoltaice na budynkach prywatnych. Na dzień dzisiejszy żadna inwestycja z zakresu fotowoltaiki, która uzyskała przedmiotową decyzję nie została zrealizowana.”
Wiemy również, że Gmina Mycielin bierze udział w programie „Czyste powietrze” dzięki czemu redukuję emisję CO2 poprzez wymianę „starych” źródeł ogrzewania na kotły spełniające obowiązujące normy. Gmina wykonała również nasadzenia drzew miododajnych w parku w Słuszkowie i na terenie boiska sportowego w Przyraniu.
GMINA GODZIESZE WIELKIE
„Na chwilę obecną na terenie Gminy Godziesze Wielkie znajduje się niewielkie wysypisko śmieci na terenie działki gminnej w Borku (odpady budowlane). Sprawa została zgłoszona na Policje. Najczęściej stosowanym surowcem energetycznym wśród naszych mieszkańców jest węgiel oraz drewno. Pojawia się też często pompa ciepła, natomiast tam, gdzie to możliwe – przyłącze do sieci gazowej. Najczęściej wybierany surowiec w postaci węgla i drewna jest korzystny dla środowiska pod warunkiem stosowania go w odpowiednich piecach. Nasza Gmina posiada dużą ilość starej zabudowy, gdzie zamontowane są stare piece. Widać jednak sukcesywną ich wymianę. Gmina Godziesze Wielkie od ponad roku ma podpisane porozumienie z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska w Poznaniu i pomaga mieszkańcom w uzyskaniu dofinansowania do wymiany źródeł ciepła oraz poprawy efektywności energetycznej budynków. W dodatku na terenie Gminy Godziesze Wielkie można zaobserwować duży wzrost instalacji fotowoltaicznych montowanych zarówno przez osoby fizyczne jak i przez przedsiębiorców. Wypływa to korzystnie na ilość pozyskiwanej energii z odnawialnych źródeł, a tym samym, na jakość powietrza.” – tłumaczy Józef Podłużny, Wójt Gminy Godziesze Wielkie
Od wójta dowiedzieliśmy się również jak Gmina Godziesze Wielkie promuje ochronę środowiska wśród swoich mieszkańców. W 2020 r. każdy z mieszkańców Gminy Godziesze Wielkie otrzymał ulotkę informacyjną dotyczącą prawidłowej segregacji odpadów komunalnych, a pod koniec 2019 r., w ramach działań promocyjnych Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, przeprowadzone były spotkania z mieszkańcami z zakresu gospodarki odpadami i ochrony środowiska. W 2021 roku w ramach działań proekologicznych dzieci z przedszkola w Godzieszach Wielkich otrzymały materiały dotyczące edukacji ekologicznej. W ciągu ostatnich 3 lat gmina pozyskiwała dotację na zakup drzew miododajnych, które sadzone były w pasach dróg gminnych i na użytkach rolnych należących do Gminy. Natomiast stopień skanalizowania Gminy wynosi 30,5%. Na 24 miejscowości, łącznie 11 miejscowości częściowo lub całkowicie ma zrealizowane przedsięwzięcia z zakresu budowy sieci kanalizacji sanitarnej.
PLAN NA LEPSZĄ PRZYSZŁOŚĆ
Unia Europejska w obawie o przyszłość naszej planety planuje zieloną rewolucję. Ma ona za zadanie zredukować emisję dwutlenku węgla o co najmniej 55% w stosunku do roku 1990. Unia chce, aby Europa stała się pierwszym neutralnym dla klimatu kontynentem. Właśnie dlatego powstał też Europejski Zielony Ład. Szczególny nacisk zostanie położony na rolnictwo ekologiczne, dobrobyt zwierząt gospodarskich, przymusowe ocieplanie nieruchomości oraz wyeliminowanie pojazdów innych niż elektryczne. Dla środowiska jest to jak najbardziej pomysł dobry, ale czy jest to pozytyw w stosunku do zamożności i możliwości naszego społeczeństwa? Czy wszystkich będzie stać na takie zmiany, skoro nawet rząd inwestuje w ochronę środowiska mniej niż chciałyby tego środowiska proekologiczne?
Jedno jest pewne – jeżeli chcemy przedłużyć życie na Ziemi to zmiany są konieczne. W przeciwnym wypadku wody może w przyszłości zabraknąć, a freony zniszczą warstwę ozonową. Efekt cieplarniany się rozwinie, a w skutek tego zmieni się i klimat. Temperatury wzrosną, opady zmaleją, fauna i flora podda się procesowi destrukcji. Czy w takich warunkach możliwe jest jeszcze życie człowieka? Stanowczo nie. Działania w naszym powiecie są już podejmowane i z tego należy być zadowolonym. Należy dołożyć wszelkich starań, aby wykonana już praca nie była bezcelowa i dalej oraz jeszcze bardziej dbać o środowisko.
